6.1 Prirodne karakteristike prostora

Morfološke odlike terena

Teren u obuhvatu konkursa koji morfološki posmatrano predstavlja priobalje Dunava i prvu rečnu terasu reke Bolečice, generalno je blagog nagiba ka Dunavu (od jugozapada ka severoistoku) i ka Bolečici (od severa ka jugu). Apsolutne kote terena u zoni konkursnog obuhvata kreću se od 87.0 mnv, na krajnjem severozapadnom delu konkursnog obuhvata, do oko 72.0 mnv na obali Dunava i obali Bolečice.

U zoni Arheološkog nalazišta sadašnjim uslovima apsolutne kote terena terase u zoni istraživanja su oko 84.0-87.0 mnv. Istražnim bušenjem u zoni nalazišta je utvrđeno da je debljina arheološkog sloja od 6.4-7.8 m. Arheološki sloj leži u humusu, nekadašnjoj površini terena koji je u zoni istraživanja utvrđena na koti oko 77-81 mnv sa padom prema reci Bolečici. Dominantni morfološki oblik na predmetnoj lokaciji je vertikalni odsek visine 5-10 m koji je nekada činio samu obalu Dunava. Vertikalni odsek je delimično formiran i pri arheološkim otkopavanjima. U okviru predmetne lokacije uočavaju se morfološki oblici nekadašnjeg-umirenog klizišta. Vidljiv je čeoni ožiljak visine 3-5 m, a telo klizišta se završava vertikalnim odsekom u pravcu Dunava.

Obala Dunava u zoni konkursnog obuhvata nije adekvatno, samim tim ni trajno, obezbeđena i urbanizovana. U delu obale uz Arheološko nalazište postoji segment delimično formirane obaloutvrde, sa kotom krune za zaštitu velike vode povratnog perioda 50 godina na koti 74 mnm. Posmatrano od Dunava ka obali - vrh keja oko 74.0 mnv, zatim zaravnjeni – niži plato (betonski i travnati) širine 20-40 m na kotama od 74.0 – 75.0 mnv, pa vertikalni „odsek“ – škarapa visine 7-10 m i gornji terasni - viši plato na kotama 84.0 -87.0 mnv. Aktuelno stanja obale Dunava u ovom segmentu je takvo da je vertikalni odsek u zoni arheološkog nalazišta privremeno poduprt sa nižeg platoa, radi sprečavanja daljeg procesa odronjavanja. Uzvodno od obaloutvrde, u dužini od oko 200 m, urađena je zaštita obale do kote 72 mnm, ova zona je bez posebnog uređenja aktivirana u funkciji potreba lokalnog stanovništva.

Hidrogeološke karakteristike terena

Geološko-litološko-morfološke odlike terena kao i antropogeni faktor uslovili su odgovarajuće hidrogeološke karakteristike terena na kome se nalazi predmetna lokacija. U konkursnom području formirana je slobodna izdan zbijenog tipa koja je u hidrauličkoj vezi sa rekama Dunav i Bolečica. Prihranjivanje ove izdani vrši se i dreniranjem podzemne vode iz smera padine u zaleđu, delom infiltriranjem atsmosferilija, a delom „gubicima“ iz vodovodne mreže i otpadnih voda.

Novoizvedenim istražnim radovima septembra 2011. godine, utvrđeno je da je nivo podzemne vode u vreme osmatranja u zoni keja (nižeg platoa) bio na dubini 3,7–3,9 m u odnosu na sadašnju površinu terena, na koti 71,0 mnv. Na višem platou u zoni arheološkog nalazišta nivo podzemne vode je utvrđen na dubini 9,2–10,2 m od površine terena, na koti 77,6–74,0 mnv. Pravac kretanja podzemnih voda je u smeru reka Dunav i Bolečice.

Za vreme istraživanja vodostaj Dunava je bio na koti 69,8 mnv što odgovara minimalnom vodostaju Dunava 69,75 mnv. Stoga u toku hidrološke godine na planskom području treba očekivati znatno više nivoe podzemnih voda.

Na osnovu utvrđenih nivoa podzemne vode u istražnim radovima zaključuje se da osim uticaja reka Dunava i Bolečice, znatan uticaj na stanje vode u tlu imaju vode sa padine i otpadne vode iz domaćinstava jer u širem okruženju nema kanalizacione mreže.

Geološka građa terena

Prema postojećoj dokumentaciji geološku građu šire zone predmetne lokacije čine sedimenti kvartarne i neogene starosti. Kvartarni sedimenti su zastupljeni u površinskim delovima terena gde su prisutne holocenske (Q2) i pleistocenske (Q1) tvorevine. Holocenski sedimenti su predstavljeni u aluvijalnim nanosima u faciji mrtvaja (Q2am), faciji povodnja (Q2ap) i faciji korita (Q2ak), na padini „prvom” rečnom terasom (Q2at1) i deluvijalnim sedimentima (Q2dl, Q2dpg). Pleistocenske tvorevine čine sedimenti „druge” rečne terase (Q2at2). Od tercijarnih tvorevina na širem prostoru predmetne lokacije otkriveni su sedimenti miocena – sarmata (M31PL) koji je predstavljen peskovima, laporima, glinovitim laporcima, peščarima, šljunkovima, konglomeratima, organogenim krečnjacima.

Prema najnovijim geotehničkim istraživanjima ne možemo sa sigurnošću da govorimo o geološkoj građi u zoni arheološkog nalazišta. Naime, površinski arheološki sloj (A) debljine 6–8 m se vrlo jasno izdvaja na terasi i odseku, a u nožici nasuto tlo (nt) debljine oko 4,5 m. Ovi sedimenti predstavljaju recentne tvorevine.

Ispod arheološkog sloja na terasnom platou izdvaja se vrlo tanki sloj debljine 1,5–2,0 m koji sa sigurnošću pripada kvartarnim-terasnim sedimentima (Q2at1). Ovi sedimenti su predstavljeni glinovitim prašinama (ne lesom) koje su prekrivene humusnim slojem. Arheološki sloj i kvartarni sedimenti u nožici terase izostaju.

Ispod kvartarnih sedimenata nalaze se sedimenti čija starost je diskutabilna. Na terasnom (višem platou) ovi sedimenti koje smo nazvali laporovite prašine su debljine oko 8,5 m a u nožici ispod nasipa (refuliranog peska) su debljine 4–5 m. Prema iskustvu većeg broja eminentnih geologa koji su pregledali jezgro bušotina, mogu se svrstati u neogene – pliocenske sedimente (Pl) dok na odseku ti isti sedimenti sadrže mnoštvo faune koja ih svrstava u eopleistocen (Q1, Pl?).

Sedimenti koji su konstatovani ispod kote 70 mnv na terasi i ispod kote 65(67) mnv u podnožju terase mogu se svrstati u sedimente sarmatske starosti (M31), ali faunistički nisu dokazani. Predstavljeni su peskovima i laporima sive boje. Sedimentološki nisu slični sarmatskim tankoslojevitim laporima sa aragonitom po ravni slojevitosti koji se nalaze u blizini predmetne lokacije na obali Dunava.

U Pratećoj dokumentaciji: I INFOMACIONI GRAFIČKI PRILOZI priložena je Inženjersko geološka karta terena konkursnog obuhvata

Klimatske karakteristike

Klima u Beogradu i njegovoj široj okolini je umereno kontinentalna, sa četiri godišnja doba i oko 2.096 sunčanih sati godišnje čije su najveće srednje vrednosti u julu, a najmanje u decembru. 

Godišnji tok padavina ima pretežne karakteristike kontinentalnog tipa, sa maksimumom u junu. Količina padavina je 670,0 mm prosečno godišnje, uključuje dominantno kišu, a ponekad grad, ledenu kišu i sneg. Najveći broj dana sa padavinama je u aprilu, junu i decembru.

Srednje mesečne vrednosti relativne vlažnosti se kreću u intervalu od 63% (april i jul) do 82% (decembar).

Predmetno područje, u kontekstu Beograda pripada topoklimatskoj zoni Brdovito zaleđe, koju karakteriše prosečna godišnja temperatura od 11°C. Srednje mesečne temperature kreću se u intervalu od 0,0°C (januar) do 22.1°C (julu). Tokom letnjih meseci javljaju se dani sa dnevnim temperaturama iznad 35°C i tropskim noćima (sa temperaturama iznad 20°C) od juna do avgusta. Broj dana sa temperaturom višom od 25°C je 95 u godini.

Beograd je vetrovito područje izloženo jugoistočnim, severoistočnim, severnim i severozapadnim vetrovima. Najčešći i najjači je jugoistočni vetar – košava, koji duva tokom cele godine, sa maksimumom u septembru i tokom zime, a minimumom u junu i julu i sa prosečnom brzinom od 25 do 45km/č, i olujnim udarima do 130km/č. Severozapadni vetar duva najčešće u letnjim mesecima, sa maksimalnom prosečnom brzinom 36m/s. Najhladniji vetrovi zimi su severni i severoistočni. Uzevši u obzir poziciju i orijentaciju, konkursno područje je direktno izloženo košavi.

 

6.2 Zelene površine i vodotokovi

Zelene površine i šume

U okviru konkursnog područja nema javnih zelenih površina i šuma. Karakteristična je mozaično raspoređena vegetacija u okviru okućnica (uređene zelene površine sa utilitarnim vrstama, pojedinačna i grupacije stabala), ostaci šuma, povrtnjaci, voćnjaci i utrine. Obale reke Bolečice i delovi obale reke Dunav obrasli su prirodnom vegetacijom drvenastih i žbunastih vrsta. Područjem kulturnog dobra i njegove zaštićene okoline dominiraju ozelenjene ili neuređene okućnice, obradive površine i voćnjaci, ugari različitog stadijuma sukcesije, kao i pojedinačna i grupe stabala. U južnom delu konkursnog područja nalaze se obradive površine, voćnjaci, livade, ali i utrine sa prirodnom vegetacijom različitog stadijuma sukcesije.

Uz afirmaciju potencijala koji čine postojeće zelene površine planirane javne zelene površine predstavljaće deo jedinstvenog sistema zelenih površina Beograda.

Vodotokovi

Najznačajniji vodotok čija je desna obala i okviru konkursnog obuhvata, čije resurse u svakom smislu koristi i koji u značajnoj meri definiše predeone i ambijentalne karakteristike konkursnog područja je reka Dunav.

Kao jedini panevropski vodni koridor, najvažniji vodni put koji povezuje Crno sa Severnim morem i okosnica mreže unutrašnjih vodnih puteva, plovan celim svojim tokom kroz republiku Srbiju i ekološki koridor od međunarodnog i nacionalnog značaja, predstavlja, uz Arheološko nalazište, primarni razvojni resurs predmetnog područja. Područje u granicama konkursnog područja obuhvata desnu obalu Dunava od km 1145+000 do km 1144+000. Planskim rešenjem uz afirmaciju turističkog potencijala Dunava podržanog formiranjem putničkog pristaništa unutrašnji vodni saobraćaj ističe se značaj Dunava kao ekološkog koridora od međunarodnog značaja ekološke mreže Republike Srbije, s’ tim da je deo priobalnog pojasa planiran za nasipanje i izgradnju hidrotehničkih objekata za korišćenje i zaštitu voda (nasip/kej), sa usvojenom kotom krune na 76.50 mnv.

Granica konkursnog obuhvata sa južne strane definisana je regulacijom leve obale reke Bolečice. Bolečica je kratka reka (12 km) desna pritoka Dunava, izvire u Vrčinu i celom svojom dužinom, do ušća u Dunav na području Vinče, teče kroz prigradski deo Beograda. Veći deo korita toka reke, osim poslednjih tri kilometra do ušća, je betoniran. Bolečica bi uz ekološku revitalizaciju aktuelnog zagađenog stanja mogla predstavljati vredan resurs predmetnog područja, međutim Planom detaljne regulacije za primarne objekte Bolečkog kanalizacionog sistema – I FAZA („Službeni list grada Beograda“, br. 67/16) na desnoj obali Bolečice uz ušće u Dunav predviđena je izgradnja komunalnog kompleksa „Vinča“ - postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda Bolečkog kanalizacionog sistema (prema prostorno najzahtevnijem konceptu - kompletan tretman), uključujući i pozicioniranje glavnog odvodnog kolektora u okviru regulacije reke. Predmetnim PDR-om definisana je i izgradnja hidrotehničkih objekata za zaštitu od velikih voda, na obe obale, sa definisanom kotom nasipa na 76.50 mnv, kao i ozelenjavanje predmetnog prostora.

 

6.3 Saobraćaj

Beograd je, u skladu sa svojim geografskim položajem u regionalnom i evropskom kontekstu, deo usklađenih transevropskih i panevropskih transportnih saobraćajnih mreža.

Uz putnu mrežu namenjenu motornom saobraćaju, posebnu ulogu ima plovni put - Dunavski koridor, kao vredan turističkih resurs, deo transevropskog plovnog puta, koji zajedno sa Rajnom i Majnom čini najvažniji vodeni put na kontinentu dužine od 23000 km.

Područje Srbije u obuhvatu je i u mreže Evropskih rekreativnih pešačkih staza. Deo Evropske pešačke staze E4 čini i trasa kroz Istočnu Srbiju, ukjlučujući Beograd i Smederevo, te daje i mogućnost uključenja konkursnog obuhvata u tu transevropsku rutu. Osim toga potencijal konfiguracije terena i prirodnih resursa Beograda i okoline, sa prisutnim istorijskim i arheološkim nasleđem, obezbeđuje kontinuirano uvećanje broja formiranih pešačkih staza, kako rekreativnih tako i tematskih.

Grad Beograd raspolaže sa 83 km ne baš sistemski povezanih biciklističkih staza, koje pre svega obuhvataju urbano gradsko područje. Planirano je proširenje i unapređenje mreže i aktiviranje sistema javnih bicikala.

Aktuelno stanje

Konkursno područje pozicionirano je 14 km jugoistočno od Beograda, na desnoj obali Dunava i ima relativno povoljan saobraćajno-geografski položaj, međutim saobraćajna infrastruktura koja je od vitalne važnosti za razvoj turizma, nedovoljno je razvijena. Iz pravca Beograda do posmatranog prostora moguće je indirektno pristupiti preko Smederevskog puta, a blizinom ukrštaja državnih puteva IIA reda: 153 (Smederevski put) i 154 (Kružni put), omogućena je korektna veza sa autoputem Beograd–Niš (A3).

Primarnu uličnu mrežu konkursnog obuhvata i neposrednog okruženja čine ulice Profesora Vasića (kojom se ostvaruje i veza sa Smederevskim putem), Vinčanska i Miloša Obrenovića. Ostale saobraćajnice u neposrednom okruženju su deo sekundarne ulične mreže, koja je izvedena sa regulacijom, ali je kolovoz nedovoljne širine i bez trotoara.

S obzirom na pretežnu postojeću namenu prostora – porodično stanovanje, parkiranje vozila je okviru pripadajućih parcela. Parkiranje vozila posetioca arheološkog nalazišta se odvija unutar arheološkog nalazišta na parking površini pozicioniranoj uz obalu reke Dunav.

Potencijal reke Dunava, ekskluzivnog resursa u kontekstu turizma, kako u zoni konkursnog obuhvata i neposrednog okruženja ne postoji putničko-pristanišna infrastrktura u potpunosti je neiskorišćen, izuzev za potrebe individualnih plovila i to bez adekvatnog i bezbednog pristupa.

Javni gradski prevoz putnika - u funkciji je autobuski podsistem javnog prevoza putnika sa jednom autobuskom linijom koja povezuje Vinču sa Beogradom. Vozila u naselju saobraćaju ulicama Profesora Vasića, Palih boraca i Miloša Obrenovića.

Biciklistički saobraćaj - u zoni konkursnog obuhvata i neposrednog okruženja nema postojećih biciklističkih staza.

Planirano stanje

Opšti cilj je razvoj svih vidova saobraćaja kroz revitalizaciju i rehabilitaciju postojećih vidova saobraćaja i afirmaciju u aktuelnom trenutku neaktivnih saobraćajnih potencijala, povećanje nivoa saobraćajne usluge i bezbednosti i saobraćajnu dostupnost turističkog prostora kroz obezbeđenje:

1. rekonstrukcija putne i ulične mreže i formiranje kvalitetnih saobraćajnica koje tangiraju i presecaju prostor;

2. potrebnog broja parking mesta za posetioce

3. pristupa za turiste koji dolaze rekom formiranjem putničkog pristaništa “Vinča”

4. razvoj ostalih vidova saobraćaja – biciklističke i pešačke staze

- Putna i ulična mreža

Koncept razvoja ulične mreže zasniva se na poboljšanju povezanosti ulične mreže unutar granice konkursnog obuhvata sa uličnom mrežom šireg prostora. Šire posmatrano, razvoj saobraćajne infrastrukture podrazumeva realizaciju autoputskog i železničkog koridora, kao dela drumskog koridora X i XI. Navedeni koridor se preko planiranog mosta na Dunavu spaja sa putnom i uličnom mrežom Pančeva i vodi dalje prema rumunskoj granici. Planirana autoputska obilaznica se nalazi uz granicu predmetnog područja sa jugoistočne strane. Planirano je isključenje sa ove obilaznice, preko petlje "Boleč", omogućava vezu autoputa sa lokalnom putnom mrežom .

- Unutrašnji vodni saobraćaj

Obuhvat konkursa uključuje deo desne obale reke Dunav u okviru kog se prema konceptu razvoja rečnog saobraćaja planira realizacija pristaništa „Vinča“ za pristup manjih plovnih objekata (turističkih brodova unutrašnjeg (teritorija Srbije) vodnog saobraćaja) i plovila javnog prevoza u okviru novog, vodnog podsistema u sistem javnog prevoza Beograda. U gradskom vodnom saobraćaju predviđaju se tri osnovna koridora putničkih tokova koji, pored značaja u javnom prevozu putnika, imaju posebnu vrednost u razvoju turizma grada Beograda. Predmetni prostor pripada istočnom koridoru: Savsko pristanište – Karaburma – Višnjica – Velikoselski rit – Forkontumac – Pančevo – Vinča – Ritopek – Grocka.

- Biciklistički saobraćaj

Na predmetnom području planirana je dvosmerna biciklistička staza trasom paralelno sa rekom Bolečicom, zatim duž obale Dunava i, od granice Arheološkog nalazišta ka jugu, u profilu Vinčanske ulice. Planirani razvoj biciklističkog saobraćaja u okviru područja i neposrednog okruženja, dat je u skladu sa konceptom razvoja biciklističkih staza za područje Beograda, u cilju njihovog povezivanja sa evropskim koridorima koji prolaze kroz Beograd i Srbiju (EUROVELO 6). Uključenje ove zone u sistem biciklističkih staza područja Beograda predviđeno je preko staze od Vinče do Pančevačkog mosta gde je predviđeno i povezivanje sa pomenutim evropskim koridorom.

slika 32. Mapa biciklistički staza Beograda

 

6.4 Infrastruktura

Aktuelno stanje

Konkursna lokacija i neposredno okruženje infrastrukturno je nedovoljno i neadekvatno opremljeno i uređeno. Postojeća infrastruktura je neujednačenog kvaliteta.

- Vodovodna mreža

U okviru konkursnog područja delimično postoji komunalna vodovodna mreža, značajan broj domaćinstava poseduje kopane bunare.

- Kanalizaciona mreža

U okviru granice konkursnog područja ne postoji komunalna kanalizaciona mreža.

- Elektroenergetska mreža

Konkursno područje nije adekvatno obezbeđeno elektroenergetskom infrastrukturom ni u smislu kapaciteta, ni u smislu kvalitativnih karakteristika.

- Telekomunikaciona mreža

Konkursno područje adekvatno je obezbeđeno telekomunikacionom infrastrukturom.

- Toplovodna mreža

Na konkursnom području ne postoji toplovodna mreža i postrojenja.

Planirano stanje

Imajući u vidu da aktuelna planska dokumentacija, kako za konkursni obuhvat tako i za okruženje, predviđa razvoj afirmacijom potencijala i uvođenjem novih namena i sadržaja, što podrazumeva suštinski drugačije potrebe od aktuelnih u smislu infrastrukturnog opremanja, planiran je razvoj infrastrukturnih sistema u skladu sa razvojem područja.

 

6.5 Zaštita prirode i životne sredine

Zaštita prirode i predela

Konkursni obuhvat i neposredno okruženje, prema osnovnim predeonim karakteristikama, pripada tipu predela „Dunavsko priobalje – padinski deo desne obale Dunava”. Reč je o kulturnom predelu koji odražava tradicionalne načine korišćenja zemljišta, u skladu sa karakteristikama i ograničenjima prirodne sredine u kojoj se nalaze. Pogodan položaj između reke Dunav i šumadijskih planina Avale i Kosmaja, uslovili su razvoj poljoprivrede i stočarstva, a kasnije voćarstva i vinogradarstva. Razuđenim, brežuljkastim terenom na 250 do 300 mnv, dominiraju uglavnom polja malih dimenzija oivičena bogatom mrežom živica, sa velikim učešćem voćnjaka i vinograda. Lepota rečnog toka Dunava i njegovih obala čine pejzaž sa neponovljivim vizuelnim doživljajem. Jedna od ključnih celina ovog tipa predela je arheološko nalazište Belo brdo. U preseku kulturnih slojeva, koji je vidljiv sa obale Dunava, mogu se pratiti formiranje, razvoj i nastajanje naselja u periodu od blizu 7500 godina. U kontekstu reke Dunav i brežuljkastog zaleđa, šire područje nalazišta ima vizuelni identitet i posebne pejzažne vrednosti, kao i sve karakteristike istorijskog kulturnog predela.

U konkursnom obuhvatu nema zaštićenih područja za koje je sproveden ili pokrenut postupak zaštite, utvrđenih ekološki značajnih područja od međunarodnog značaja ekološke mreže Republike Srbije, kao ni evidentiranih prirodnih dobara, izuzev reke Dunav čiji je deo desne obale u granicama konkursnog obuhvata. Reka Dunav sa priobaljem je ekološki koridor od nacionalnog i međunarodnog značaja (Uredba o ekološkoj mreži („Službeni glasnik RS”, broj 102/10)), jer povezuje ekološki značajna područja na prostoru Republike Srbije, kao i ekološke mreže susednih zemalja.

Prirodnu vrednost predstavlja prirodna vegetacija u priobalju reke Bolečice, kao i sama reka Bolečica. Takođe, veliki značaj za zaštitu prirode predstavljaju pojedinačna stabla i grupacije stabala, međe i živice koje imaju izuzetan značaj za kretanje vrsta, a samim tim i očuvanje biodiverziteta.

Prostor deklarisan kroz plansko očuvanje postojećih namena ili pak promenu namena u cilju očuvanja prepoznate autentičnosti, omogućava očuvanje: istorijskog konteksta izgrađenog, prirodnih vrednosti prostora i uvođenje u promišljene i primerene ekonomske tokove.

Zaštita životne sredine

Neposredno okruženje konkursnog obuhvata, sa stanovišta zaštite životne sredine, predstavlja veoma složenu i delom degradiranu sredinu. S obzirom na namene, potencijalni zagađivači vazduha su deponija komunalnog otpada „Vinča“ i Institut za nuklearne nauke „Vinča“, a eventualna zagađenja mogu da vode poreklo i od saobraćaja i stacionarnih izvora.

Značajnih izvora buke osim saobraćaja nema.

Na teritoriji opštine Grocka, kojoj pripada naselje Vinča, nije uspostavljen monitoring kvaliteta činilaca životne sredine, osim u segmentu površinskih voda, čiji kvalitet odstupa od propisanih normi, a čemu doprinosi i neadekvatna infrastrukturna opremljenost, posebno u oblasti otpadnih voda.

Sa druge strane predmetno područje odlikuju povoljni mikroklimatski uslovi i značajni prirodni resursi, pre svega vodni.

Koncepcija zaštite životne sredine zasniva se na opredeljenju za održivi razvoj grada Beograda, pa tako i razmatrane teritorije što predstavlja kontinuirani proces formiranja ravnoteže između korišćenja prirodnih resursa i daljeg razvoja urbanih funkcija grada uz, na ovom području nedostajući, monitoring kvaliteta vazduha, voda i zemljišta, sa ciljem zaštite i unapređenje životne sredine na nivou evropskog standarda.

 

6.6 Zaštita kulturnog nasleđa

Zaštita kulturnog nasleđa na prostoru konkursnog obuhvata, osim Odlukama i Rešenjima koji formulišu i kategorizuju zaštitu arheološkog nalazišta Belo brdo u Vinči, PPPPN Arheološkog nalazišta Belo brdo i uslovima nadležnog Zavoda za zaštitu spomenika kulture, koji su integrisani u Konkursni zadatak ovog konkursa, tretirana je i u svim za ovo područje nadležnim dokumentima prostornog i urbanističkog planiranja kao ključno značajan kriterijum planskog razvoja.

Zakon o Prostornom planu Republike Srbije od 2010. do 2020. godine očuvano i zaštićeno kulturno nasleđe deo je vizije prostornog razvoja Republike Srbije, a „zaštita, kontrolisano i održivo korišćenje prirode, prirodnih resursa, prirodnog i kulturnog nasleđa” definisani kao četvrti od pet osnovnih ciljeva plana. Opredeljenje vezano za kulturno nasleđe jeste da će „područja sa zaštićenim, uređenim i adekvatno prezentiranim kulturnim nasleđem jačati privlačnost i konkurentnost za investiranje i razvoj turizma” uz cilj „da se kulturno nasleđe artikuliše kao razvojni resurs, zaštiti, uredi i koristi na način koji će doprineti uspostavljanju regionalnog i lokalnog identiteta u skladu sa evropskim standardima zaštite“. U najznačajnija područja u tom smislu, ubraja i arheološka nalazišta iz praistorije gde Vinča spada u „prioritetna kulturna područja koja treba da uživaju poseban tretman, bez obzira na status u okviru službe zaštite”.

Regionalni prostorni plan administrativnog područja grada Beograda prepoznaje raznovrsnost kulturne baštine na teritoriji grada kao razvojni potencijal i smešta moguće pravce razvoja u rekreativni i turistički potencijal reke Dunav, kao i unapređenje kulturnih dobara i njihovo korišćenje kao generatora ekonomskih, kulturnih i turističkih aktivnosti. Smatrajući kulturno nasleđe „administrativnog područja Beograda i njegovog metropolitena jednim od fundamentalnih elementa uređenja i prostornog razvoja osnovni cilj zaštite, uređenja i unapređenja kulturnih dobara je integrativna zaštita kulturnog nasleđa i upravljanje njime, kao generatorom turističkog i šireg ekonomskog razvoja, odnosno održivog razvoja“. Nalazište Belo brdo u Vinči tretira se u RPPAPB kao lokacija od prioritetnog značaja čija je razvojna zasnovana na integrativnoj zaštiti koja predstavlja koherentni sistem javnih intervencija stvoren da stimuliše i uravnoteži privatnu i društvenu inicijativu koja treba da kulturno nasleđe nauči da prepoznaje kao neobnovljivi resurs, izvor identifikacije (prepoznavanja) i kulturni kapital koji može da se koristi za razne vidove obnove.

Uredba o utvrđivanju Prostornog plana područja posebne namene međunarodnog vodnog puta E 80 – Dunav (Panevropski koridor VII) prepoznaje kulturno nasleđe Dunavskog koridora kao potencijal za uspostavljanje kvalitetnije međunarodne saradnje i za razvoj kulturnog turizma, a arheološko nalazište Belo brdo navedeno je u sistematizaciji kulturnih dobara koja je deo PPPPN Dunav. Kao opšti cilj zaštite nepokretnih kulturnih dobara navedeno je „stvaranje regionalnog identiteta na bazi očuvanja, zaštite i turističke valorizacije kulturnog nasleđa Podunavlja”, a kao operativni ciljevi navedeni su „aktiviranje potencijala kulturnog nasleđa kao razvojnog faktora, integralno autentičnosti kulturnih dobara i njihovog okruženja, zaštita dobara od nekontrolisane izgradnje i kvalitetna dostupnost sa vodnog puta, atraktivna prezentacija i interpretacija, kao i stvaranje uslova za bolju regionalnu i međunarodnu povezanost na bazi kulturnog identiteta.”

Prostorni plan za deo gradske opštine Grocka plansku koncepciju zaštite, unapređenja i razvoja kulturnog nasleđa, takođe zasnivana na principima integrativne zaštite i podrazumeva korelaciju tri ključna elementa – očuvanje, unapređenje i korišćenje kulturnih dobara – kao efikasan mehanizam koji će stvoriti pretpostavke za trajnu zaštitu nasleđa i integrisanje u savremene razvojne tokove opštine, kao jedini realan put ka njegovom opstanku i rehabilitaciji. Izuzetnu vrednost i jedinstvenost arheološkog nalazišta Belo brdo u Vinči Plan vidi kao potencijal kulturnog i naučnog povezivanja ovog područja na nacionalnom i međunarodnom nivou uz mogućnost integrisanja arheološkog nalazišta Belo brdo u kulturno-turističku ponudu šireg regiona.